Slobodna (parna) dvojina u čakavskim pravnim tekstovima od 14. do 18. st

Znanstveni rad - Izvorni znanstveni rad

• Naslov (engleski): "Free" dual in Čakavian legal texts from the 14th till the 18th century
• Naslov (talijanski): Il duale libero (pari) nei testi di diritto in ciacavo dal 14 al 18 secolo
• Autor: Boris Kuzmić
• Autorova ustanova: Sveučilište u Zagrebu; Filozofski fakultet; (Odsjek za kroatistiku)
• Znanstveno / umjetničko područje, polje i grana: HUMANISTIČKE ZNANOSTI; Filologija; Kroatistika

Sažetak (hrvatski)

Autor u članku promatra odnos između množine i dvojine u okviru označavanja parnosimetričnih predmeta ili dijelova tijela. Istraživanje na korpusu čakavskih pravnih tekstova od 14. do 18. st. pokazuje dominacuju oblika množine od 16. st. Slobodna (parna) dvojina od 15. st. upotrebljava se sumativno, naglašavajući broj, ukupnost parnosimetričnih dijelova tijela ili predmeta u prirodi, dok se slobodnom množinom podjednako izražava parnost i dvojnost. Od 16. st. dvojina se ne shvaća kao gramatička kategorija broja po značenju, nego isključivo po obliku s novim, množinskim značenjem.

Sažetak (engleski)

The author focuses on the relationship between plural and dual number in denoting objects or body parts that come in pairs.
A research conducted on the corpus of the čakavian legal texts from the 14th till the 18th century reveals that the plural forms dominated from the 16th century. "free"
dual was used from the 15th century to emphasize the sum, the totality of all symmetrical objects and body parts of which there are commonly only two, whereas "free" plural was used with the number two, as well as to refer to the entities that come in pair.
From the 16th century onwards the dual was not perceived as a grammatical category of number according to its meaning, but exclusively according to its form to which the new, plural meaning was added.

Sažetak (talijanski)

L’ autore nell’ articolo esamina il rapporto tra il plurale e il duale nell’ ambito della definizione di oggetti o parti del corpo a simmetria doppia. La ricerca condotta su testi di diritto in ciacavo, datati dal 14 al 18 sec., attesta il prevalere della forma plurale dal 16 sec. Il duale libero (pari) era in uso dal 15 sec. Mettendo in rilievo la totalità, il complesso delle parti del corpo a simmetria doppia o di oggetti nella natura, mentre con il plurale libero si esprimeva sia il pari che il duale. Dal 16 sec. il duale non è inteso come categoria numerica grammatica per significato, ma esclusivamente per forma con il nuovo significato di plurale.

• Ključne riječi (hrvatski): dvojina; množina; čakavština; pravo
• Ključne riječi (engleski): dual; plural; čakavian idiom; law
• Ključne riječi (talijanski): duale; plurale; ciacavo; diritto
• Jezik: hrvatski
• Vrsta publikacije: Znanstveni rad - Izvorni znanstveni rad
• Status objave: Objavljen
• Vrsta recenzije: Recenziran - domaća recenzija
• Verzija publikacije: Objavljena verzija rada (izdavačev PDF)
• Naslov časopisa: Čakavska rič : Polugodišnjak za proučavanje čakavske riječi
• Brojčani podaci: vol. XXXV, br. 1, str. 55-82
• p-ISSN: 0350-7831
• e-ISSN: 1849-1081
• URN:NBN: urn:nbn:hr:131:271036
• Datum objave publikacije: 2007
• URL dokumenta: https://hrcak.srce.hr/38332
• Vrsta resursa: Tekst
• Prava pristupa: Otvoreni pristup
• Datum i vrijeme pohrane: 2023-05-04 08:20:56