Traducción de la literatura infantil y juvenil del español al croata: El estudio de caso de Manolito Gafotas

master's thesis

• Title (croatian): Prevođenje književnosti za djecu i mlade sa španjolskog jezika na hrvatski jezik: studija slučaja Manolito Gafotas
• Author: Ivona Vasiljević
• Mentor: Branka Oštrec (mentor)
• Committee member: Gordana Matić (predsjednik povjerenstva)
• Committee member: Bojana Mikelenić (član povjerenstva)
• Committee member: Branka Oštrec (član povjerenstva)
• Granter: University of Zagreb; Faculty of Humanities and Social Sciences; (Department of Romance languages and literature); Zagreb
• Defense date and country: 2022-09-15, Croatia
• Scientific / art field, discipline and subdiscipline: HUMANISTIC SCIENCES; Philology; Romance Studies

Abstract

La supuesta sencillez de la literatura infanto-juvenil y su posición periférica dentro de los polisistemas literarios de varias culturas han influido sin duda en la percepción negativa de su traducción. No obstante, las traducciones de la LIJ son a menudo susceptibles de intervenciones innecesarias y erróneas, especialmente a la hora de verter ciertas especificidades lingüísticas y culturales de la lengua de partida a la lengua de llegada, con lo cual el constante conflicto ideológico entre la domesticación y la extranjerización se hace aún más prominente en dicho campo. De ahí que el propósito de la presente tesina no haya sido solo demostrar cómo las normas e ideologías vigentes gobiernan el proceso de la traducción de la LIJ, sino también consolidar la traducción de la LIJ como una rama de la traducción literaria que requiere formación interdisciplinaria, sobre todo antropológica y paidológica, de los traductores, mediante la traducción de Manolito Gafotas de Elvira Lindo. Es más, la presente tesina también pretende acabar con el menosprecio por la traducción domesticante de la LIJ – una traducción que se pretende conseguir a través de la elección de las soluciones traductológicas que permiten al traductor mantenerse fiel a la intención de la autora y a los rasgos principales de la obra, pero también a la situación de los lectores y a la situación comunicativa. Por tanto, en la primera parte de la tesina se presentan las numerosas polémicas que rodean y constituyen la LIJ como rama literaria y, tras repasarlas, se ofrece una definición sistematizada de dicha rama literaria. La misma parte se dedica también a la presentación de las normas e ideologías que influyen en el proceso de la traducción de la LIJ, a la definición de los referentes culturales y a la discusión de su catalogación temática, antes de ahondar en las estrategias empleadas a la hora de traducirlos. A continuación, se elabora la metodología y se ofrece una presentación concisa de la biografía de la autora y de las características de la obra elegida. En la segunda parte del trabajo, se presenta la traducción de los capítulos elegidos de la novela infanto-juvenil de Lindo, mientras que la tercera parte de la tesina se dedica al análisis traductológico de culturemas que consiste en la discusión de las soluciones traductológicas empleadas y de las dificultades a las cuales nos hemos enfrentado a la hora de realizar la traducción domesticante de la obra. Cabe aclarar que, debido a la amplitud del corpus de culturemas hallados en el texto, el análisis aborda exclusivamente los casos más interesantes. Los referentes culturales no analizados se presentan en el anexo.

Abstract (croatian)

Navodna jednostavnost književnosti za djecu i mlade i njen periferan položaj unutar književnog polisistema različitih svjetskih kultura nedvojbeno su utjecali na negativnu percepciju prevođenja književnosti za djecu i mlade. No, činjenica je da prijevod književnosti za djecu i mlade često podliježe intervencijama prevoditelja, poglavito prilikom prevođenja određenih lingvističkih i kulturnih specifičnosti sa izvornog jezika na ciljani jezik, čime stalni ideološki sukob između strategije podomaćivanja (domestikacije) i strategije postranjivanja (forenizacije) osobito dolazi do izražaja u spomenutom području. Stoga je ovaj diplomski rad, pomoću studije slučaja prijevoda knjige Manolito Gafotas iz istoimenog serijala autorice Elvire Lindo sa španjolskog na hrvatski jezik, imao za cilj ne samo prikazati kako norme i ideološka uvjerenja upravljaju prevođenjem dječje književnosti, već i doprinijeti promicanju viđenja prevođenja književnosti za djecu i mlade kao grane književnog prevođenja koja zahtjeva dodatno obrazovanje iz brojnih disciplina, poput pedagogije i antropologije, te normalizaciji često podcjenjivanog podomaćenog prijevoda književnosti za djecu i mlade – prijevoda postignutog odabirom prijevodnih rješenja kojima prevoditelj iskazuje vjernost namjeri autora, glavnim obilježjima djela, komunikacijskoj situaciji i samim čitateljima. Sukladno tome, prvi dio rada bavi se brojnim polemikama koje utječu na književnost za djecu i mlade kao književnu granu te se nakon pregleda istih predstavlja adekvatna definicija grane. U istome dijelu se također raspravlja o normama i ideologijama koje utječu na prevođenje dječje književnosti, te se definira koncept kulturema, komentiraju klasifikacije i tehnike prevođenja istih. U nastavku se razrađuje metodologija rada te se sažeto predstavlja biografija autorice i karakteristike odabranog djela. U drugome dijelu rada predstavljen je prijevod odabranih poglavlja dječjeg romana Elvire Lindo, dok se treći dio rada bavi analizom istog pri čemu se komentiraju odabrana prevoditeljska rješenja pri prijevodu kulturema, kao i teškoće s kojima smo se susreli prilikom izrade podomaćenog prijevoda. Valja napomenuti kako se u djelu obrađuju samo najzanimljivija prijevodna rješenja zbog visoke koncentracije kulturema u odabranim poglavljima. Prijevodna rješenja preostalih kulturema nalaze se u prilogu diplomskog rada.

• Keywords: traducción de la literatura infanto-juvenil; referentes culturales; domesticación; extranjerización
• Keywords (croatian): prevođenje književnosti za djecu i mlade; kulturemi; strategija podomaćivanja (domestikacije); strategija postranjivanja (forenizacije)
• Language: spanish
• URN:NBN: urn:nbn:hr:131:948768
• Study programme: Title: Spanish Language and Literature (double major); specializations in: Teaching, Translation, Research; Course: Translation; Study programme type: university; Study level: graduate; Academic / professional title: magistar/magistra španjolskog jezika i književnosti (magistar/magistra španjolskog jezika i književnosti)
• Type of resource: Text
• File origin: Born digital
• Access conditions: Access restricted to students and staff of home institution
• Created on: 2022-10-04 15:41:45