Title Analiza somatskih frazema sa sastavnicom srce u poljskom i hrvatskom jeziku Title (english) The analysis of somatic heart idioms in Polish and Croatian languages Author Željka Kruljac Mentor Neda Pintarić (mentor)Committee member Ivana Vidović Bolt (predsjednik povjerenstva)Committee member Miroslav Hrdlička (član povjerenstva)Granter University of Zagreb Defense date and country 2022-07-01, Croatia Scientific / art field, HUMANISTIC SCIENCES Abstract Predmet istraživanja ovog diplomskog rada su frazemi u poljskom i hrvatskom jeziku koji u svojoj strukturi imaju naziv za dio tijela zbog čega se nazivaju somatskim frazemima i njihova iscrpna analiza. U uvodnom dijelu rada pod nazivom Analiza somatskih frazema sa sastavnicom srce u poljskom i hrvatskom jeziku predstavljeno je pojmovno određenje frazeologije kao znanstvene discipline, njezine osnovne teorijske postavke i definirana je frazeološka jedinica odnosno frazem. U poglavljima koja slijede istaknute su različitosti pri usustavljivanju naziva za osnovnu frazeološku jedinicu te razvoj frazeologije kroz povijest. Razvoju frazeologije najviše je pridonijelo rusko jezikoslovlje, što je uvelike utjecalo na kasniji razvoj iste u Hrvatskoj i Poljskoj. Navedene su najznačajnije frazeološke škole i najistaknutiji poljski i hrvatski lingvisti. U nastavku su istaknute glavne značajke i razlike u frazeološkim rječnicima. U radu je također navedeno podrijetlo frazema i pobliže su opisane različite vrste frazema: antički, biblijski, nacionalni i internacionalni. Poglavlje koje slijedi posvećeno je etimologiji i simbolici leksema srce kao glavne somatske sastavnice analiziranih frazema u poljskom i hrvatskom jeziku. U središnjem dijelu rada provedena je analiza kojom se potvrđuje ekvivalentnost, ne- ekvivalentnost i djelomična ekvivalentnost poljskih i hrvatskih frazema. Cjelokupnim istraživanjem utvrđen je visoki stupanj sličnosti somatskih frazema u hrvatskom i poljskom jeziku, što potvrđuje njihova međusobna srodnost. Utvrđeno je da postoji vrlo veliki broj frazema sa sastavnicom srce koji su isti po obliku i značenju, a vrlo malo onih koji se razlikuju po značenju i po obliku. U nastavku slijedi formalna podjela frazema u kojoj su najbrojniji glagolski i imenski frazemi sa strukturom rečenice koji su potkrijepljeni odgovarajućim primjerima. Ukupno je obrađeno 191 frazema od kojih su 83 zabilježena u hrvatskom, a u poljskom 108. Korpus je sastavljen od različitih poljskih i hrvatskih frazeoloških rječnika.
Abstract (polish) Przedmiotem badania tej pracy magisterskiej są frazeologizmy w językach polskim i chorwackim miewające w swojej strukturze określenia części ciała, skutkiem czego są też określane jako somatyzmy, a także ich dokładna analiza. We wstępnej części pracy zatytułowanej „Analiza frazeologizmów somatycznych z komponentem serce w językach polskim i chorwackim” została określona frazeologia jako dyscyplina naukowa, jej podstawowe postulaty teoretyczne, a także została określona jednostka znaczenia frazeologicznego, czyli frazeologizm. W następujących rozdziałach zostały pokazane różnice podczas systematyzowania nazewnictwa dla podstawowej jednostki frazeologicznej, a także diachroniczny rozwój frazeologii. Frazeologia najbardziej rozwijała się w łonie rosyjskiej lingwistyki, co najbardziej wpłynęło na jej rozwój w Chorwacji i w Polsce. Zostały zaprezentowane największe szkoły frazeologiczne i najbardziej wybitniejsi chorwaccy i polscy lingwiści. Potem zostały pokazane różnice w i właściwości w słownikach frazeologicznych. W pracy też określono pochodzenie i zostały opisane różne typy frazeologizmów: antyczne, biblijne, nacjonalne i internacjonalne. Następny rozdział poświęcony jest etymologii i symbolice leksemów serce, jako głównego komponentu somatycznego analizowanych frazeologizmów w języku chorwackim i polskim. W centralnej części pracy wykonano analizę, potwierdzającą ekwiwalentność, nieekwiwalentność i częściową ekwiwalentność frazeologizmów chorwackich i polskich. Ogólnym badaniem został stwierdzony wysoki stopień podobności frazeologizmów somatycznych w języku chorwackim i polskim, co potwierdza ich pokrewność. Stwierdzono istnienie wielkiej liczby frazeologizmów z komponentem serce, które są takie same według formy i znaczeniu, a bardzo mało takich różniących się znaczeniem i według formy. Potem następuje formalny podział frazeologizmów w którym najliczniejsze są imienne i czasownikowe frazeologizmy z strukturą zdania z zawartymi konkretnymi przykładami. Całkowicie zostało obrobiono 191 frazeologizmów, z których 83 są zanotowane w chorwackim, a w polskim 108. Korpus składa się z różnych frazeologizmów chorwackich i polskich.
Abstract (english) The subject of research in this final thesis are idioms containing the name of a body in Polish and Croatian languages as well as their detailed analysis, which is why they are called somatic idioms. In the introductory part entitled, The analysis of somatic heart idioms in Polish and Croatian languages, which outlines the definitions of phraseology as a scientific discipline, its basic theoretical principles and a phraseological unit perceived as an idiom. The following chapters deal with the differences in the establishment of phraseological nomenclature and its development throughout history. Russian linguistics has made a great contribution to the development of phraseology, thus greatly encouraging its later development in Croatia and Poland. The most prominent phraseological schools and Polish and Croatian linguists are also mentioned. Furthermore, the main features and differences in phraseological dictionaries are presented. The paper also describes the origin of idioms, as well as their main types: ancient, biblical, national and international. The following chapter is dedicated to the etymology and symbolism of the heart lexeme as the main somatic feature of the analyzed idioms in Polish and Croatian languages. In the central part of the paper, the analysis stating the equivalence, non – equivalence and partial equivalence of Polish and Croatian idioms is carried out. The overall research establishes a high degree of similarity between Polish and Croatian somatic idioms, confirming their mutual affinity. The analysis proves that there is a great number of heart idioms which are the same in form and meaning, and very few of those differ according to these criteria. Subsequently, a formal idiom division is presented, with verbs and noun idioms being the most frequent. A total of 191 idioms have been analyzed, of which 83 are Croatian idioms and 108 are Polish idioms. The corpus is composed of various Polish and Croatian phraseological dictionaries.
Keywords
poljski jezik
hrvatski jezik
frazeologija
frazem
somatski frazem
Keywords (polish)
język polski
język chorwacki
frazeologia
frazeologizm
somatyzm
Keywords (english)
Polish language
Croatian language
phraseology
idiom
somatic idiom
Language croatian URN:NBN urn:nbn:hr:131:274688 Study programme Title: Polish Language and Literature (double major); specializations in: Linguistics, Culture Type of resource Text File origin Born digital Access conditions Open access Terms of use Created on 2023-09-20 21:43:54
